ŻEGLARZE RYBAKOM

Jak powstawała

Jak powstawała tablica, która zawisła na feralnym falochronie w duńskim porcie Hanstholm?

Zaprojektował ją zmarły w 2017 roku, szczeciński artysta plastyk Zdzisław Sobierajski. Tablica powstawała tradycyjnie, najpierw szkice, rysunki, wybór tego najbardziej odpowiadającego oczekiwaniom, płaskorzeźba gipsowa i w końcu odlew. Nie ma w niej komputerów CADów, Photoshopów. Oryginalne artystyczne dzieło, ludzkiego umysłu i artystycznej ręki.

Odsłonięcie tablicy

Odsłonięcie tablicy miało miejsce na pirsie wewnętrznym duńskiego Portu Hanstholm.

Wzięli w nim udział członkowie rodzin zmarłych tu tragicznie rybaków.

Zostali oni tu dowiezieni autokarem, dzięki staraniom dr. Karnickiego z Morskiego Instytutu Rybackiego oraz PPDiUR Dalmor, armatora BRDY.  Dr. Karnicki wygłosił przemówienie w języku angielskim, skierowane do grupy Duńczyków, którzy przybyli tu, dowiedziawszy się o uroczystości z miejscowej prasy, oraz przedstawicieli miejscowych władz. Natomiast Andrzej Krajniak wygłosił przemówienie po polsku.

Wystąpienie przedstawiciela rodzin tragicznie zmarłych rybaków, Andrzeja Krajniaka, na uroczystości odsłonięcia tablicy pamiątkowej w porcie Hanstholm w Danii dnia 26 września 2010 roku.

Szanowni Państwo

Żaden reportaż czy najbardziej sprawne pióro literackie nie jest w stanie oddać dramatu trawlera „Brda” i grozy okoliczności śmierci jedenastu członków jego załogi.

Okrutną śmiercią zginęli:

Antoni Krajniak – pierwszy oficer

Stanisław Kaczmarczyk – pierwszy mechanik

Tadeusz Łagus – drugi mechanik

Eugeniusz Matuszak – trzeci oficer

Edmund Krepel – starszy rybak

Mieczysław Sadowski – starszy rybak

Wacław Rusiłowicz – rybak

Stanisław Błażejewski – palacz

Hieronim Stajszczyk – palacz

Czesław Wiśniewski – palacz

Mieczysław Soja – kucharz

(modlitwa: Wieczny odpoczynek… )

W tym morzu i w tym porcie pozostali na wieczną wachtę: Eugeniusz Matuszak, Edmunt Krepel, Wacław Rusiłowicz, Stanisław Błażejewski i Mieczysław Soja.

Pozostałych sześciu rybaków pochowano na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni. Nazwiska wszystkich ofiar upamiętnione zostały przez dyrekcję Dalmoru na obelisku obok grobów.

Dramat ten szczególnie boleśnie dotknął rodziny ofiar- zagubione i bezradne wdowy i szesnaściorga dzieci w różnym wieku.

Kapitan Brdy popełnił szereg błędów, które doprowadziły do śmierci jedenastu członków załogi i rozbicia trawlera.

Jeszcze raz morze przypomniało, jakie stawia warunki rybakom, marynarzom i żeglarzom- -fachowość, wiedza i pokora wobec żywiołu, a nie buta, nonszalancja i bezradność, co niestety, cechowało dowódcę Brdy.

Zginęli rybacy, którzy do ostatniej chwili wypełniali swoje zawodowe obowiązki, nie przeczuwając tragedii. Wobec zaistniałych faktów można śmiało powiedzieć, że ponieśli śmierć męczeńską. Byli wartościowymi ludźmi pełnymi planów na przyszłość, a ich przedwczesna śmierć spowodowała wieloletni dramat jedenastu rodzin.

Dzisiaj stoi nas tu garstka, bo po tylu latach sytuacja rodzin jest bardzo różna. Ale w imieniu wszystkich członków rodzin obecnych na tej uroczystości, jak i tych, którzy nie mogli przyjechać, mogę powiedzieć, ze jesteśmy wzruszeni, szczęśliwi i wdzięczni wszystkim ludziom dobrej woli, dzięki którym możemy naszym bliskim oddać hołd w miejscu, gdzie przedwcześnie stracili życie, a niektórzy znaleźli tu miejsce wiecznego spoczynku. Odjedziemy stąd ze świadomością, że pamięć o naszych Mężach, Ojcach i Braciach w tym dalekim porcie będzie żyła tak długo, jak długo będzie tu ta tablica.

Jesteśmy wdzięczni i z serca dziękujemy pomysłodawcom umieszczenia tablicy w porcie Hanstholm, a więc: panu Wojciechowi Seńków, wieloletniemu rybakowi i żeglarzowi oraz kapitanowi Maciejowi Krzeptowskiemu, który konsekwentnie pilotował realizację tej idei.

Listy od przedstawicieli rodzin, którzy byli z nami na kei w Hanstholm podczas odsłaniania tablicy.

PANIE MACIEJU,

WYDARZENIE, KTÓRE PRZEZ 35 LAT BYŁO POWTARZAJĄCYM SIĘ SNEM,

SPEŁNIŁO SIĘ DZIĘKI LUDZIOM DOBROCI, BEZINTERESOWNOŚCI,DOBREGO SERCA.

W DOBIE ” GONITWY ” SĄ JESZCZE LUDZIE , DLA KTÓRYCH CZŁOWIEK- PAMIĘĆ O NIM JEST PONAD WSZYSTKO.

Z CAŁEGO SERCA DZIĘKUJĘ WSZYSTKIM / A JEST ICH WIELU/ , ŻE MOGŁAM BYĆ W TYM TRAGICZNYM MIEJSCU GDZIE ZGINĄŁ MÓJ TATA WRAZ Z PRZYJACIÓŁMI. BO ZAŁOGA STATKU TO JAK RODZINA, NIE MAJĄ NIC TYLKO SIEBIE I PRACĘ. GDZIE W TYCH TRUDNYCH WARUNKACH JAKIM JEST MORZE, MOGĄ LICZYC TYLKO NA SIEBIE. ICH BLISCY SĄ DALEKO OD NICH – MYŚLAMI ZAWSZE PRZY NICH.

SEN STAŁ SIĘ JAWĄ – A CI, KTÓRZY NIGDY NIE WRÓCILI DO SWOJEGO PORTU DOCZEKALI SIĘ TABLICY NA SWOIM OGROMNYM GROBIE.

Z PEWNOŚCIĄ KTOŚ STANIE I W ZADUMIE ZAPALI IM SWIECZKĘ.

DZIĘKUJĘ

Grażyna Janicka

córka Czesława Wiśniewskiego

Dnia 1-10-2010 o godz. 23:50

MEDIA o rejsie

odsłonięcie tablicy

Popłynęliśmy, odsłoniliśmy, wróciliśmy.

Popłynęliśmy, odsłoniliśmy, wróciliśmy.

Niby nic wielkiego, jednak kiedy zobaczyliśmy wzruszenie i wdzięczność przybyłych na uroczystość członków rodzin zmarłych tragicznie rybaków z Brdy, poczuliśmy, że naszym udziałem stało się coś ważnego, coś ważnego nie tylko dla nas, ludzi biorących udział w przygotowaniach, rejsie Daru Szczecina i samym odsłonięciu TABLICY.

Uroczystość za sprawą wielu ludzi i instytucji dobrej woli w tym MIRU i DALMORU staraniem których do Hanstholm dojechali przedstawiciele rodzin, była piękna i wzruszająca. Silny wiatr, sztormowa, wdzierająca się na falochron fala, przypominała warunki panujące tu 10 stycznia 1975r. Tak też odebrali je uczestniczący w uroczystości bliscy zmarłych…

Na kei przy falochronie pojawili się nie tylko oni, było kilkoro Duńczyków pamiętających tamte wydarzenia, były władze portu, przedstawiciele Dalmoru, dr. Karnicki przedstawiciel MIRU, i dwie załogi polskich jachtów Idola (z załogą ze Świdnicy – ŚKŻ Qbryg) oraz załoga Daru Szczecina, wśród niej główny organizator imprezy dr Maciej Krzeptowski i dwóch Świdniczan…

Co piszą i mówią media:

już we wtorek 27.09 świdnicka Teletop Sudety wyemitowała krótki news

W kolejny wtorek 05.10 ukazał się artykuł w Głosie Szczecińskim jest w nim trochę błędów merytorycznych, ale nie czepiajmy się…

Powstał także kilkunastominutowy film emitowany co najmniej rz w roku przez Telewizje Teletop Sudety, oraz ukazały się obszerne artykuły w Jachtingi u Naszym Morzu

Wojciech Seńków 07.10.2010

s/t Brda

Trawler burtowy s/t BRDA

BRDA

BRDA była jednym z 21 trawlerów typu B-10 polskiej konstrukcji, zbudowano je jako pierwsze większe jednostki pod nadzorem PRS.

Projektantami statku byli pracownicy CBKO (Centralnego Biura Konstrukcji Okrętowych) inżynierowie Janusz Staszewski, Stefan Pup i mgr.inż. Jerzy Zubrzycki. Brda została zbudowana jako 14 jednostka w serii przez Stocznię Północną w Gdańsku w 1955 roku i jako jedyna z całej serii tragicznie zakończyła żywot.

Pozostałe wycofywane z eksploatacji w latach siedemdziesiątych pełniły role statków szkolnych ( Łużyca w WSM Szczecin, Raba jako Jan Turlejski), pełniły role kotłowni parowych w przedsiębiorstwach rybackich lub były złomowane.

Statki wyposażono w maszynę parową typu „Fredrikstad”, dwuprężną, 4-cylindrową na parę przegrzaną o mocy 900 KM, opalana węglem zasilana ręcznie, w latach 61-65 zmodernizowane i przystosowane do opalania kotłów mazutem. Statek miał długość całkowitą 59,2m, szerokość konstrukcyjną 9,0 m, wysokość boczną 4,9 m, zanurzenie średnie 4,32 m, Pojemność BRT 615 RT ilość załogi 28-29 osób, autonomiczność pływania 28 dni (na mazut) 25 dni (węgiel).

Brda B-10
Brda B-10
tablica

Początek

Strona ta narodziła się przy okazji pomysłu, ufundowania i umieszczenia pewnej tablicy pamiątkowej.

W 1975 roku w duńskim porcie Hanstholm, miała miejsce niezwykle dramatyczna katastrofa polskiego trawlera s/t”Brda”. Wypadek ten wydarzył się wskutek zbiegu, jak to zwykle bywa, wielu niesprzyjających okoliczności. Zginęli ludzie, zginęli na oczach ratowników i zgromadzonych na falochronie mieszkańców tego rybackiego portu.

Tę dramatyczna noc wspominają ze łzami w oczach do dzisiaj, ze łzami bezsilności.
Tak więc powstał w 2010 roku pomysł upamiętnienia tego wydarzenia mosiężna tablicą. Przy okazji omawiania jej kształtu i treści, odezwały się głosy, dlaczego tylko Brda, dlaczego nie Cyranka czy załogi okrętów wojennych itd. Tablica ma określone wymiary, więc wszystkich życzeń nie udało się spełnić.

Powstał jednak pomysł by uruchomić stronę internetową upamiętniającą wszystkich, którzy odeszli na wieczną wachę w morzu. Tablice interaktywna, do której każdy mógłby dopisywać znane sobie nazwiska. No i tak narodził się ten portal.